� dag klukkan 17:30 verður haldinn löngu tímabær fundur fyrir íbúa í Austur-Húnavatnssýslu til að ræða atvinnumál og skýrslu um atvinnuuppbyggingu í Austur-Húnavatnssýslu. Fundurinn verður haldinn í Félagsheimilinu Blönduósi og er ástæða til að hvetja alla til að mæta. Það má þó gagnrýna það að halda jafn mikilvægan fund um atvinnumál svæðisins (sem mér vitanlega hefur ekki verið haldinn árum saman) á mánudegi á sumarleyfistíma rétt um lok venjulegs vinnudags.

� fundinum á m.a. að ræða skýrslu sem heitir "Atvinnuuppbygging í Austur-Húnavatnssýslu" sem er unnin af verkefnisstjórn. Skýrslan er að mörgu leyti góð og greinir vel stöðu héraðsins út frá mannlífi og atvinnu. Varðandi greiningu á menntun er vísað til þess að þrír háskólar séu í nágrenninu með mismörgum nemendum. Það er vitað. Það segir einnig að íbúar Austur-Húnavatnssýslu hafi greiðan aðgang að menntun. Gott og vel en þarf ekki að greina betur menntunarstigið í héraðinu (sem mig grunar að sé lágt) t.d. samanborið við önnur héruð og hvernig má hækka það með því markmiði að fjölga háskólastörfum?

Hvað varðar stöðuna á svæðinu í dag þá er skýrslan "kolsvört": Mikil fólksfækkun er staðreynd, búast má við að íbúum haldi áfram að fækka, meðalaldur er hár og mun hækka og atvinnulífið er einhæft. Hætt er við því að stöðnun sem einkennir atvinnulíf og vinnumarkað verði viðvarandi. Það geti leitt til þess með tímanum að héraðið verði ekki sjálfbært og þurfi að leita út fyrir svæðið með ýmsa þjónustu sem þar er fáanleg nú. Með ört hækkandi meðalaldri lækka tekjur sveitarfélaganna sem leiðir til enn frekari samdráttar í þjónustu. Sem sagt að óbreyttu eru framtíðarsýnin fyrir Austur-Húnavatnssýslu hreint út skelfileg.

Þessi slæma staða kemur ekki á óvart. Því miður. �stæðurnar fyrir því hvernig komið er eru sjálfsagt margþættar. En ljóst má vera að ekki hefur hjálpað til að Austur-Húnavatnssýsla samanstendur af fjórum ósamstíga sveitarfélögum í staðinn fyrir að vera ein sterk eining með meira vægi út á við. Gamli hrepparígurinn er ólseigur í Austur-Húnavatnssýslu og hver hugsar að mestu um sinn sitjanda. Það er deginum ljósara að núverandi hreppstjórnum ber ekki gæfa til þess að vinna sem eitt lið eins og t.d. Skagfirðingar og í Húnaþing vestra. Það er sorglegt og verkefni mannfræðinga frekar en hagfræðinga að finna ástæðurnar fyrir því. En það er annað mál.

Fyrrgreind skýrsla er það svört að færa má fyrir því rök að sveitarfélögin á svæðinu ættu að skipa einhvers konar neyðarnefnd (nú eða hver og ein sveitarstjórn fyrir sig) sem hefur það hlutverk að bregðast við vandanum þegar í stað ef ekki á illa að fara (þ.e.a.s. enn verr) í staðinn fyrir að bíða eftir að langtímamarkmið með stóriðju o.fl. (sjá t.d. í lið nr. 6. í kafla 3.0 í skýrslunni) verði að veruleika.

� kafla 3.0 í skýrslunni eru samandregnar niðurstöður og tillögur til úrbóta. Það er mikið rétt sem þar segir að orka frá Blönduvirkjun og nýjum virkjunum á veituleið hennar þarf að nýtast íbúum Austur-Húnavatnssýslu. Það er líka rétt sem segir í þessari skýrslu að gagnaver eru heppileg fyrir iðnaðaruppbyggingu í Austur-Húnavatnssýslu eins og haldið hefur verið fram mörg, mörg undanfarin ár. Einnig er rétt að mikilvægt er að vinna að nýsköpun og þróun atvinnulífsins á breiðum grunni með áherslu á sérstöðu og sóknarmöguleika héraðsins. Og það er meira að segja rétt að aukin uppbygging ferðaþjónustu í héraðinu skapar fleiri störf, bæði tímabundin og á ársgrundvelli. En af hverju líður mér eins og ég sé að lesa kosningabækling?

Hversu raunhæft er að gagnaver sé að koma á svæðið eða álver á næstu árum? Hverjir eru ókostirnir við álver á svæðinu út frá ferðamennsku og náttúru? Þarf ekki að ræða þessa hluti opinskátt á fundinum á morgun? Eru sveitarfélögin með plan B áður en svæðinu "blæðir út" eða á að bíða eftir að ríkið reddi þessu? Ætti ekki hver og einn "hreppstjóri" að svara því fyrir sinn hrepp? Hver á að útfæra þessar hugmyndir sem fram koma í skýrslunni og hvenær og hvernig? Hver er aðkoma ríkisins? Hvernig eiga sveitarfélögin fjögur að vinna saman að markmiðum í atvinnumálum? Hver er ábyrgð og þáttur heimamanna og þá hvers hrepps um sig og/eða sem fjögurra sveitarfélaga "lið"?

Vonandi verður fundurinn gagnlegur og upplýsandi. Ef þú ert heimamaður og á staðnum endilega mættu og taktu þátt í umræðum en fyrst og fremst láttu sjá þig. Það er þáttur í nauðsynlegu aðhaldi með þinni heimabyggð. Það gerir það enginn fyrir þig.

Guðmundur St. Ragnarsson.