Vel ef beinn að vegur er
verður neinn ei skaðinn
kemur einn þá annar fer
ungur sveinn í staðinn.

Sigríður frá Haukagili, höfundur vísunnar er snjöll að ríma og tengja. Hún dregur hér upp sterka og fjörlega mynd þegar hún situr við rokkinn inni í baðstofunni á Hofi ásamt stöllu sinni, sem mótdrægt hafði átt, eignaðist barn með manni sem yfirgaf hana og bar til hans þungan hug síðan.

Norður og niður hefði hún sent barnsföðurinn, hefði hún búið yfir mætti sem til þess dygði og nú sátu þær inni í baðstofu við rokkana þegar Sigríði komu ofangreindar hendingar í hug „tók svo í nefið á eftir, kastaði pontunni til stúlkunnar og kvað fyrir hana vísuna. Þetta varð til þess að koma stúlkunni í besta skap eins og líka var ætlun Sigríðar.

Það er kynning Sigríðar við þessa geðveikluðu stúlku sem mótar vísuna. Henni hefur runnið til rifja ógæfa hennar og gjarnan viljað hjálpa henni til að líta bjartar á lífið. Stúlkan var afar geðvond og þess vegna höfðu margir ímugust á henni. Sigríði hefur fundist hún dálítið kátleg. Hún hefur séð bugðurnar á vegi hennar. Kemur því fram dálítil glettni samfara kæruleysi, sem hún varð að hafa til að lífga stúlkuna með."

Lýsingin á þessum félagsskap vinnustúlknanna á Hofi birtist fyrir einni öld í bréfi F.H., en þá er vísa Sigríðar frá Haukagili orðin 38 ára, hefur afbakast og – það sem er enn merkilegra – hefur tekið með sér yngri vísu sem á þó að vera sú eldri eða fyrri. Bréfritari F.H. segir:

„Utan um þær er komið allskrítið ævintýri. Vísurnar eru birtar þannig:

Maður sendi unnustu sinni svohljóðandi uppsagnarbréf:

Okkar þrjóta yndiskjör
í hafróti kífsins.
Skilja hljótum veigavör
á vegamótum lífsins.

Hún svaraði:

Veit eg beinn minn vegur er.
Verður neinn ei skaðinn.
Kemur einn þá annar fer
ungur sveinn í staðinn.

Síðari vísan er fyrr ort. Hún er eftir Sigríði Jónsdóttur, konu hér í Reykjavík. Hermdi hún mér nákvæmlega hvernig vísan er tilkomin... Fyrri vísan var ort þrem árum síðar. Er hún eftir Halldór Sæmundsson Húnvetning (nú í Vesturheimi) og alls eigi ort í sambandi við vísu Sigríðar. Eigi veit eg um tildrög hennar. Sigríði þótti vísa sín breytt til hins verra og bað hún mig að leiðrétta þetta í blaðinu. F.H" Bréfið var birt í Vísi 1. mars 1915

„Breytt til hins verra" sagði Sigríður um vísuna sína þegar hún birtist henni með nýjum hætti og var ekki ofsagt. Á þessum þrjátíu árum hefur vísan horfið af ópersónulegri, glettinni og heilræðatengdri slóð, sem höfundurinn hafði valið henni, komin í fyrstu persónu og búið að leggja henni til aðra vísu, sem lögð er í munn fyrrverandi unnusta, sem enginn var.

Óyndisvinnukona á Hofi, upphaflegt tilefni vísunnar, hefur alveg týnst.

En Sigríður fékk sér vænan mann, Davíð Jónatansson, fæddan á Marðarnúpi, einn úr fjölmennum systkinahópi, og er þannig lýst:

Hann var hæglætismaður en þó geðríkur nokkuð, fastur fyrir og greindur vel. Hneigðari var hann talinn til bóka en búsýslu en þó verkmaður góður.

Lýsing á konunni orðsnjöllu var svohljóðandi:

Sigríður þótti ör í lund, bráðgáfuð og fljót til svars. Ekki var hún síður hneigð til bóklegra mennta en Davíð.

Þau bjuggu í Eyjarkoti 1895, voru í vinnumennsku á Neðri-Mýrum 1891, á Geitaskarði 1901, bjuggu einnig á Vesturá en fluttu suður upp úr aldamótunum.

Börn þeirra urðu fimm:

Sigurjón f. 1884, lifði aðeins í 2 daga
Sigurveig fædd að Hamri í Svínavatnshreppi 1886, húsfreyja í Hraunsmúla Kolbeinsstaðahreppi.
Elísabet fædd 1889, húsfreyja í Reykjavík
Steingrímur Árni Björn fæddur að Neðri Mýrum 1891, skólastjóri og vegavinnuverkstjóri á Blönduósi. Kvæntur Helgu Dýrleifu Jónsdóttur og eignuðust þau 13 börn.
Kristján Lúðvík Norðdal Davíðsson fæddist í Eyjarkoti á Skagaströnd 1895, læknir á Eyrarbakka og Selfossi.

Er Davíð og Sigríður fluttust suður varð Steingrímur Davíðsson eftir í fóstri hjá Steingrími bróður Davíðs að Syðri-Ey er síðar fluttist að Njálsstöðum.

Er Davíð var að búa í haginn fyrir komu fjölskyldunnar til Reykjavíkur munu Sigríður og tvö börn þeirra, Elísabet og Lúðvík hafa dvalið að Hvítárbakka í Borgarfirði – að líkindum í tvö ár.

Bókarhöfundurinn og sagnfræðingurinn, Lýður Pálsson frá Litlu-Sandvík, á ættir að rekja í Húnaþing eins og foreldrar systranna, Steingríms skólastjóra og Lúðvíks Norðdals læknis.

Heimild: Lýður Pálsson: Lúðvík Norðdal Davíðsson, læknir á Eyrarbakka og Selfossi – æviágrip. Útgefið 2020