Flettið nú með mér tveimur Húnavökuritum, lesendur góðir og hugsanlegir aðalfundargestir á laugardag – og hinir mega líka gjarnan gera það.

Mér verður fyrir að opna Húnavöku 2017 sem hefst með skemmtilegu og fræðandi viðtali Guðrúnar Þórönnu systur minnar við Sigrúnu Magnúsdóttur fyrrum ráðherra og borgarfulltrúa, myndum prýtt og hæfilegri ættfræði.

Ingibjörg Vilhjálmsdóttir á Blönduósi, amma Tómasar R. Einarssonar, tónskálds og bassaleikara, er móðursystir Sigrúnar og skemmst er að minnast þess, að Sigrún flutti okkur Sögufélagsmönnum úrvals erindi á síðasta aðalfundi í Eyvindarstofu vorið 2019 um Hallgrím Scheving kennara og íslenskumann við Bessastaðaskóla og þar með kennara Jónasar skálds.

Okkar maður, Jón bókavörður Árnason sem minnst var í Hofskirkju 17. ág. þetta sama ár - á 200. afmælisdegi – var einnig í hópi Bessastaðamanna, varð heimilismaður og heimakennari Sveinbjörns Egilssonar og Helgu Gröndal, kennarahjóna, en Sveinbjörn rektor, er Lærði skólinn flutti til Reykjavíkur 1846, en í janúar 1850 varð upplausnin í skólanum með Pereatinu svonefnda og félagslíf skólasveina náði sér ekki á strik fyrr en að 10-15 árum liðnum segir í Wikipediu.  

Já, meira efni, Ó komdu fagra Fljótamær er upphaf ljóðs sem Guðrún frá Lundi, rithöfundurinn vinsæli og endurvakti, fær frá Jóni manni sínum Þorfinnssyni og birtist í þessu Húnavökuhefti ásamt fleiri ljóðum Jóns.

Ljóð í ársritinu eiga líka, Sigrún frá Litladal, Rúnar skáld á Skagaströnd, Lárus frá Grund, Lúðvík R Kemp, smásögur birtast, ferðaþættir og fréttir en konur tvær komu til starfa í ritnefndinni þetta ár og hagorður ritnefndarmaður minnist þess með vísu í formálanum:

Atlot munum öðlast hlý
ást þarf milli vina
því konur eru komnar í
kunnu ritnefndina. Ók. höf.

Sveinn Torfi er merkilegur rithöfundur og nú er væntanleg er ævisaga hans, Með grjót í vösum, en í þessu Húnavökuriti á hann greinarnar: Hvað ætlið þið að gera með svo mikið rafmagn? og Kolin frá Svalbarða eru best! Ferðasaga Magnúsar fræðimanns á Syðra-Hóli til Reykjavíkur 1939 er magnað lesefni og skemmtilega myndskreytt og birtist einnig í þessu hefti. Syðrahólsbóndinn stóð þá á fimmtugu og var að fara í sína fyrstu Reykjavíkurferð.  

Ef flett er upp í Húnavöku 2015 opnast heftið hjá öðrum Jóni frá Hofi á Skaga en þessum sem við Bóthildur hömpum venjulega, honum Árnasyni bókaverði f. 1819. Þessi nafni hans fæddist ekki fyrr en 1933 og minningar hans um bernskuheimilið eru skráðar þegar höfundur var 15 ára nemandi á Reykjaskóla. Í sama riti rifjar Sigurður Ágústson upp Húnavökudagskrá í kringum 1960, þá hefur höfundur verið 10-12 ára, gamla samkomuhúsið enn við lýði og Gautarnir spiluðu á lokaballinu. Ágæta lýsingu gerir sami Blöndósingur á sláturhúsinu og rifjað er upp með andlitsmyndum hverjir þar gengu um sali og snilldarlega tekst höfundi að leiða lesandann um þennan minningafans sinn. Lýkur hann þætti með þekktri setning gamals gangnamanns og göngumanni af Vatnsskarðsvegi og Víðivörðuási, honum Marka-Leifa: Stendur heima stýft og gagnbitað.

Viðtalið hefðbundna tekur Lárus Ægir við Stein á Hrauni og Merete konu hans, ljóð yrkja Rúnar, Birgitta, Torfi á Hóli og Sigrún Haralds, rifjuð eru upp ráðskvennamál úr bréfum Höskuldsstaðaklerks og Sigurjón frá Fossum yrkir um kórinn sinn fyrr og nú, Karlakór Bólstaðarhlíðarhrepps.

Líttu inn á fundinn á laugardag lesandi góður, vonandi sérðu þar eitthverja þeirra sem unnið hafa áratugum saman – án endurgjalds í aurum -  að útgáfu þessa merka rits.

Húnvetningurinn Gunnar Dal segir:

Ég var á hæstu launum
sem þessi heimur getur greitt:
Gleðinni yfir að skapa. 

Aðalfundur Sögufélagsins verður haldinn í Eyvindarstofu Blönduósi, sunnudaginn 30. maí kl. 14. Þangað höfum við boðið ritnefndarmönnum frá Húnavöku – ársriti ungmennasambandsins, í því augnamiði að minna á það merkilega og mikla starf sem þeir hafa unnið fyrir hérað sitt og landsmenn. Tímamót eru hjá Húnavöku, 60 ára útgáfa að baki.

Meira efni:
Síðasta sögukorn um sama efni: https://www.huni.is/index.php?pid=58&cid=18066

Ingi Heiðmar Jónsson