Um 70 manns voru viðstaddir opnun Sumarsýningar Heimilisiðnaðarsafnsins, „Fínerí úr fórum formæðra,“ sem fram fór síðastliðinn sunnudag. Ã� ávarpi Elínar S. Sigurðardóttur, forstöðumanns og formanns safnsins, rifjaði hún upp að allt frá árinu 2003 þegar nýja hús Heimilisiðnaðarsafnsins var vígt hefði verið opnuð ný sýning textíllistafólks á hverju vori. Hver einasta sýning sé sérstök og allar afar ólíkar en gefi innsýn í textílflóru íslenskra listamanna.

Elín sagði að sýningarnar væru líka eitt sterkasta sérkenni safnsins og að þær skapi mikla fjölbreytni í starfi þess. Þá kom fram í orðum Elínar að margir gestir spyrðu hvernig lítið safn norður í landi gæti opnað nýja sérsýningu á hverju vori? Vék Elín að því að slíkt væri ekki sjálfsagt mál, undirbúningur mikill og það þyrfti töluvert skipulag. Hún nefndi, hvað þessa sýningu varðaði, að þá hefði hún verið í undirbúningi frá síðasta hausti og þannig væri það yfirleitt, það þyrfti að hnýta marga enda.

Elín kom inná vinnuna í safninu sem ekki sést, sem er að halda safnmunum og safnhúsinu hreinu en ef ekkert eða lítið væri aðhafst myndi það sjást og finnast. Margir þekktu hvernig væri að koma inn á rykugt og illa hirt safn. Þá þyrfti umhverfi safnsins líka að vera aðlaðandi. Allt hefði þetta áhrif á það hvort gestum langaði að heimsækja safnið, koma inn í húsið og njóta ekki aðeins þess sem þar er að finna heldur líka ótrúlegrar náttúrufegurðar á bökkum Blöndu.

Þá sagði hún miklar kröfur gerðar um að starfsmenn safnsins sinntu safngestum með leiðsögn, skynjuðu hvenær nærveru væri þörf og hvenær ekki og  komi hlýlega fram. Séu rólegir og yfirvegaðir í fasi, þannig að jafnvel þó margt sé um manninn fái gesturinn þá upplifun að hann sé einstakur. Sumarstarfsmenn safnsins verða sömu stúlkur og í fyrra, þær Sigurdís Sandra Tryggvadóttir og Hrafnhildur Una Þórðardóttir.

Elín nefndi einnig ýmsa aðra viðburði en opnun Sumarsýningar, vo sem Stofutónleika, upplestur á aðventu, og ýmiss konar dagsskráratriði á Húnavöku. Einnig árlegra heimsókna fimmta bekkja grunnskóla héraðsins.

Þá sagði Elín að töluverð rannsóknarvinna ætti sér stað í safninu og minnti á bók Hélene Magnússon, Icelandic Handknits sem byggir alfarið á rannsóknarvinnu á prjóni úr safninu og væri nú komin út á íslensku – falleg bók og mikil auglýsing ekki aðeins fyrir þetta safn heldur líka fyrir Blönduós og héraðið allt.

Fullgilt safn samkvæmt nýjum safnalögum
� ávarpi sínu sagði Elín frá því að Safnasjóður hefði styrkt Heimilisiðnaðarsafnið, Hönnunarsafn �slands og Gljúfrastein, hús-skáldsins til að vinna að sameiginlegu rannsóknarverkefni á uppruna, hönnun og þróun íslensku lopapeysunnar. Má sjá viðamikla skýrslu um rannsóknarniðurstöðurnar eftir �sdísi Jóelsdóttur, lektor hjá mennatvísindadeild H.�. á heimasíðu safnanna þriggja. Söfnin þrjú hafa fengið framhaldsstyrk frá Safnasjóði að upphæð 1,5 milljónir króna til að koma upp farandssýningu sem byggir á þessari skýrslu og Uppbyggingarsjóður Norðurlands vestra styrkir þetta verkefni um 400 þúsund krónur.

Elín sagði þetta vera skemmtilegt og þýði að safnið sé að uppfylla allar sínar skyldur hvað varðar faglega starfsemi, en á síðasta ári hlaut Heimilisiðnaðarsafnið viðurkenningu sem fullgilt safn samkvæmt nýjum safnalögum. Til að hljóta slíka viðurkenningu þurfa söfn að uppfylla fjölmörg skilyrði sem Elín sagði of langt mál upp að telja, en eitt af þeim er að eigendum safna er skylt að tryggja þeim fjárhagsgrundvöll til rekstrar og eðlilegrar starfsemi.

Þá vék Elín að styrkveitingum til safna þar sem fram kom að Safnasjóður veitir verkefnastyrki til verkefna sem snúa að safnastarfinu en undanfarin ár hafa söfnin í landinu fengið eina milljón króna hvert til rekstrar frá Safnasjóði. Söfnin eiga þess ekki kost að sækja um rekstrarfé til Uppbyggingarsjóða. Það skiptir því máli að eigendur átti sig á þeirri fjárhagslegu og faglegu ábyrgð sem á þeim hvílir við að uppfylla gildandi lög.

Fínerí úr fórum formæðra
Elín kynnti síðan Guðrúnu Auðunsdóttur listakonu, en Guðrún nam við Myndlista og Handíðaskóla �slands og síðar við Det Kongelige Danske Kunstakademi. Hún hefur tekið þátt í fjölda samsýninga og haldið nokkrum sinnum einkasýningar. Þá hefur hún unnið með sviðsmynd og eða búninga fyrir leikhús og leikfélög á �slandi. Undanfarin ár hefur Guðrún starfað og búið í Kaupmannahöfn.

Guðrún nefnir þessa sýningu „Fínerí úr fórum formæðra“ sem er nafn með rentu því segja má að sýningin sé nokkurskonar óður til fortíðar enda tileinkuð því að 100 ár eru frá því íslenskar konur fengu kosningarétt.

Einu sinni enn býður Heimilisiðnaðarsafnið safngestum sínum upp á allt öðruvísi sýningu – sýningu sem gæti verið gerð úr safnmunum safnsins en Guðrún hefur viðað að sér ótrúlega miklum efniviði. Hún býr til verk úr gömlum munum og tengir við ljósmyndir af fólki frá liðnum tíma. Hún skírskotar til andstæðna og benti Elín á að til dæmis væri búningur á veggnum fyrir framan þjóðbúningastofuna í beinni mótsögn við þjóðbúingana okkar þar fyrir innan.

Ã� orðum Guðrúnar kom fram að sýningin „Fínerí úr fórum formæðra“ væri í raun lýsandi dæmi um horfna tíð, minningar um ungar konur og þeirra tíma fatnað – efniskennd kynslóðanna. Hún sagði Heimilisiðnaðarsafnið einstakt og til mikillar fyrirmydar og í myndlistar- og textílheiminum þætti það mikill heiður að fá að sýna í safninu.

Sjálfboðaliðum þakkað
Við opnunina fengu gestir að hlýða á ljúfa fiðlutóna Sigrúnar Eðvaldsdóttur, fiðluleikara, sem er vinkona listakonunnar og verður að segjast að tónlist Sigrúnar ljáði opnuninni hátíðleika og stemmningu sem verður þeim sem á hlýddu eftirminnileg.

� lokaorðum Elínar þakkaði hún þeim sem hafa lagt safninu lið í sjálboðastarfi s.s. við skólaheimsóknir grunnskólabarna, einnig Björgu frá Sveinsstöðum sem hefur í ófá ár bakað kleinur fyrir opnunarhátíðina. Þá benti hún á að ennþá ætti safnið örfáa hollvini sem leggja inn á reikning safnsins mánaðarlega og var vakin athygli á eyðublaði sem lægi frammi með bankaupplýsingum ef einhverjir vildu leggja stofnuninni lið á þennan hátt.

Gestir áttu svo góða stund í kaffirými, nutu samveru og útsýnis yfir ósa Blöndu.