Hrútar er heiti nýrrar kvikmyndar sem orðin er fræg, verðlaunuð, mjög bárðdælsk en umfram annað er hún óvænt innlegg til menningar �slendinga. Þar eru eftirminnilegar persónur eins og dýralæknirinn, fjárræktarmennirnir einhleypu, ofstopinn Kiddi en Gummi bróðir hans hefur þræðina í sínum höndum og ráð hans duga lengi vel. Grímur leikstjóri Hákonarson og dóttursonur Stefáns Jasonarsonar í Vorsabæ minnist látinnar móður sinnar með þessari mynd. Þar sýnir hann einsemd bóndans, tengsl hans við sauðkindina og hundinn og reisn sveitamannsins andspænis breytilegum heimi. Grímur leikstjóri og forfeður hans eru Flóamenn og þarna birtist enn ein leið sem Frónbúinn tekst á hendur að skoða sig í heimi manngrúans.

Fyrir 54 árum útskrifaðist ég með próf úr unglingadeild Blönduósskóla, Þorsteinn prófastur í Steinnesi var prófdómari, Stefán á Hóli og Þorsteinn Matthíasson voru okkar aðalkennarar en ég man líka eftir bókhaldskennaranum Pálma Gíslasyni, sem kenndi í fyrsta tíma svo hann gæti farið í vinnuna sína í kaupfélaginu, Einar Þorláksson kenndi leikfimina og Axel kom að sunnan með fótboltakerfið sitt. Jú og Ragnheiður Brynjólfsdóttir kom einhvern tíma til að kenna okkur dans, var hún ekki áreiðanlega á íslenskum búningi. Skarphéðinn, bekkjarbróðir okkur, Ragnarsson spilaði í danstímunum, missti þar með af sjálfri danskennslunni. 

Við lestrarömmur/og afi vorum boðin til skólaslita í Blönduskóla á miðvikud.(3.júní), glæsisamkomu þar sem allir komu fram, 130 nemendur fengu sín skírteini, börnin sjálf afhentu lesömmunum sín skírteini fullum af hlýjum kveðjum, svo voru tíundu bekkingar kvaddir með mestum söknuði enda eru þeir á leið út í heiminn stóra. Lesafinn sem þessar línur skrifar fór óðara með skírteinið sitt fram í dal að sýna mömmu sinni, rétt eins og hann væri átta ára strákur að hjóla eða ganga í vorbleytunni ofan úr skólanum í Húnaveri.  

Pistillinn hófst á hrútatali og blómið er allfjærri bekranum en skáldin laðast gjarnan að því, finna í því það torsótta, það sem vekur hughrif, nokkuð sem spillist ef það er þrifið upp í flýti. Skoðum dæmið um vin minn sem kemur til mín að lofa mig heyra vísu sem hann hefur mætur á. Hann hefur ekki lokið vísunni þegar ég segi: Hva.. þessa lærði ég krakki. Sjálfumgleðin glepur mig og ég hef af honum gleðina að gefa mér eitthvað. Ég þreif upp blómið en þáði ekki, missti af því hvernig hann fór með vísuna og öðru því sem góð vísa vekur með manni og vini mínum hefur væntanlega verið efst í huga úr því hann ætlaði að gleðja mig með henni. Ég sló hann út af  laginu eins og sagt er. Er þetta ekki bara smágrínið sem við hömpum daglega? Segir ekki tíðarandinn: Gríptu fram í og gagnrýndu strax, þá verða ekki aðrir á undan þér, eða hvað! Við veljum okkur lífshætti og framgangsmáta hvern dag, getum staðið í þjarki við náungann seint og snemma – og þykjumst vera að kveikja einhverjum skemmtun – ættum við ekki frekar að líta til blómanna, ljóðanna, sagnanna, vísna aftan úr öldum sem og þeirra nýju meðan við keyrum áleiðis inn í tuttugustu og fyrstu öldina, gösprum og mösum – og grípum fram í seint og snemma.

� bókinni sígildu frá Frakklandi um litla prinsinn segir prinsinn:

Ég veit um stjörnu. Þar býr herramaður, dökkrauður á hörund. Hann hefur aldrei fundið ilm af blómi. Hann hefur aldrei horft á stjörnu. Hann hefur aldrei elskað neinn. Hann hefur aldrei gert neitt annað en leggja saman. Og allan daginn stagast hann á þessu sama og þú: Ég er alvörumaður! Ég er alvörumaður! svo að hann tútnar af monti.

Förum nú austur fyrir Langanes þar sem Arnljótur frá Auðólfsstöðum lauk prestskap sínum – og ævi. Skáldið snjalla og vopnfirska, Guðfinna Þorsteinsdóttir/Erla, sýnir okkur inn í töfraheim tungunnar og fagnar vori. Hún þrírímar í hverri hendingu:

Vor
Sæl, gola! Sól ylar dali.
Send vind um grennd, bindið hendur,
fönn vinnið, fram hrannir renni,
fallþungar mjallbungur allar.
Fjöll, hjallar, fell, stallar, halli
fljótt rísi, gnótt ísa lýsi.
Foss kátur fyss-látum státi,
fram sprækur hver lækur sæki.
http://bragi.info/hunafloi/ljod.php?ID=4668&ut=1

En komum nú aðeins heim í sveitirnar við Húnaflóann og hömpum þykkum bókum sem samdar hafa verið um íslenska lækna, en sumir þeirra hafa vaxið upp í þessum sveitum. Og einn þeirra sem hafði lækningar í Húnaþingi að ævistarfi býr enn heima á Blönduósi: Sigursteinn Guðmundsson læknir reisti sér hús við �rbraut, á ytri bakka Blöndu, eftir að hann lét af læknisstörfum og hefur auk þess tekið virkan þátt í félagslífi samborgara sinna bæði meðan hann starfaði sem læknir og eins eftir að hann lét af störfum.

Úr bókinni, Læknar á Ã�slandi eftir Lárus H. Blöndal og Vilmund landlækni hefur verið birtur á Stikilsvefnum úrdráttur um lækna sem tengjast héraðinu: http://stikill.123.is/home/    

Einn nærfærinna Húnvetninga á nítjándu öldinni hét Þorsteinn Þorleifsson og var sonur Hjallalands-Helgu. Hann fór til Reykjavíkur að nema járnsmíði og síðar til Kaupmannahafnar sömu erinda. Þorsteinn bjó í 20 ár á Kjörvogi á Ströndum, en út kom bók um hann á síðasta ári: Klénsmiðurinn á Kjörvogi. Höfundur bókarinnar er einnig af Ströndum, Hallgrímur Gíslason frá Gröf bróðir Rögnvaldar sem býr góðu fjárbúi þar á ættarsetri þeirra í Bitrunni. Frægasta vísa Helgu Þórarinsdóttur á Hjallalandi er:

Litla Jörp með lipran fót
labbar götu þvera.
Hún mun seinna á mannamót
mig í söðli bera.

Vér íslenskir komumst gjarnan í ham að yrkja um eða segja frá einhverju sem ekki er, Steingrími á Brúsastöðum var ekki boðið í brúðkaupsveislu klénsmiðsins í Kjörvogi sem haldin var á Undirfelli, en vísan hans er engu að síður þau ljóðmæli sem varðveitt eru frá þeirri samkomu:

Hver er að giftast? Herdís er það.
Hvern á hún? Þorstein besta smið.
Lagsmaður hvernig líkar þér það?
Ég læt mér það ekki koma við.
Var þér boðið í veislu þá,
verðugum? Ónei, það var frá.

Inn á vísnavefinn var þúsundasta vísan nýverið skráð og þó vantar þar enn marga þekkta hagyrðinga sem yrkja marga daga – og kannski aldrei meira en á vorin. Best er að finna vefinn með því að slá inn bragi.info en fullu nafni heitir hann Húnaflói – Kvæða- og vísnasafn. Kannski fær vefsýslumaður einhverjar góðar vísur eftir þessi pistilskrif. Nú fer að koma að messunni þann 17. júní í Blönduóskirkju sem verður kl. 11 og einnig auglýst í Glugganum. Það tekur klukkutíma kirkjuferðin!

Arnljótur frá Auðólfsstöðum/Bægisá – Sauðanesi:http://www.althingi.is/altext/cv/is/?nfaerslunr=24    http://stikill.123.is/blog/2011/10/18/547408/

Brúðkaupsvísan:
http://bragi.info/hunafloi/visur.php?VID=25860

Vorvísa Erlu:
http://bragi.info/hunafloi/ljod.php?ID=4668&ut=1