Það er ekki á hverjum degi sem fyrirtæki ná þeim merka áfanga að verða 100 ára. � febrúar 2008 náði Sölufélag Austur Húnvetninga þessum áfanga og má segja að það hafi verið einn af máttarstólpum í atvinnulífi héraðsins í heila öld og sé enn að.

Af þessu tilefni er gott tækifæri til að stikla á stóru í sögu þessa merka fyrirtækis. � ágætri bók, �sland 1990, Atvinnuhættir og menning, Austurland, Norðurland, Vestfirðir og Vesturland, voru sögu félagsins gerð ágæt skil af þáverandi framkvæmdastjóra Guðsteini Einarssyni. Hér á eftir verður stuðst nokkuð við það rit, einkum framan af.

Þann 26. febrúar 1908 var Sláturfélag Austur Húnvetninga svf. stofnað á Blönduósi. Tilgangur þess var að annast sölu sláturfénaðar á hagkvæman hátt. �rið áður hafði verið rætt um að hafa eitt félag fyrir Húnavatnssýslur og bygga tvö sláturhús, annað á Blönduósi en hitt á Hvammstanga, en samkomulag varð um að félögin yrðu tvö. Nafni sláturfélagsins var breytt árið 1960 í Sölufélags Austur Húnvetninga um leið og það tók við því síðasta af afurðasölunni sem var í höndum kaupfélagsins. Skammstöfun félagsins SAH var óbreytt áfram.

Fyrsta sláturhús S.A.H. var byggt á Blönduósi árið 1908 í samstarfi við Kaupfélag Húnvetninga. � árunum 1926-27 byggði SAH stórt vörugeymsluhús og þá var farið að ræða um byggingu frystihúss við sláturhúsið, sem síðan var byggt og tók til starfa haustið 1928, rétt í aðdraganda heimskreppunnar.

Ã�rið 1945 var farið að vinna að stofnun mjólkurbús á Blönduósi á vegum S.A.H. Bygging Mjólkursamlags Húnvetninga á Blönduósi hófst 1946 og tók það til starfa um áramótin 1947-48. Það var  fyrsta mjólkursamlagið hér á landi sem framleiddi þurrmjólk með valsaþurrkun, og er reyndar enn í dag það eina, og má færa fyrir því sterk rök að ákvörðunin um að setja upp valsaþurrkunina hafi tryggt stöðu mjólkursamlagsins allt frá á þennan dag. Hagur bænda vænkaðist mjög með tilkomu samlagsins og mjólkurframleiðsla í héraðinu fór hraðvaxandi. Mjólkursamlagið var selt til Mjólkursamsölunnar árið 1999, en er enn rekið af miklum myndarskap.

Algjör endurbygging á sláturhúsi félagsins hófst 1971 og 1973 á frystihúsinu. Þessum framkvæmdum lauk 1976 og þá var aðstaða fyrir 2.300 kinda slátrun á dag og frystigeymslur fyrir 900 tonn af kjöti. �rið 1982 var byggt við sláturhúsið nýtt hagkvæmt stórgripasláturhús.

�rin 1996 til 1998 fór fram enn ein gagnger endurnýjun á sauðfjársláturhúsi félagsins og kjötvinnslu. Markmið þessara framkvæmda var að fá leyfi til að flytja kjöt á evrópumarkað. Það tókst 1998 og hefur félagið haft leyfi á þann markað síðan, fyrir kindakjöt, nautakjöt, hrossakjöt og ýmsar tegundir innmatar.

Kjötvinnsla hófst fyrst hjá S.A.H í nóvember 1963 en féll svo niður um tíma, en var aftur sett upp 1979 og hefur starfað síðan og er umsetning og sala stöðugt vaxandi. �herslur í framleiðslu hafa verið misjafnar, en árið 2000 var að mestu hætt að dreifa kjötvörum í verslanir, og hefur áherslan þess í stað verið lögð á grófvinnslu og forvinnslu fyrir aðrar kjötvinnslur. � þeim hröðu breytingum sem orðið hafa á matvörumarkaði á liðnum áratug má fullyrða að þetta hafi verið rétt ákvörðun og skilað félaginu þeirri stöðu sem það hefur í dag, sem eftirsóttur birgi stórnotenda.

Yfirleitt hefur afurðasala og rekstur SAH gengið vel og skilað framleiðendum góðu verði fyrir innlagðar afurðir, jafnframt því að vera stór vinnuveitandi í héraðinu.

Ã� upphafi árs 2006 var stofnað nýtt félag, SAH Afurðir ehf.,  um slátrun og kjötvinnslu á Blönduósi. Var það gert af frumkvæði stjórnar Sölufélags Austur Húnvetninga svf. SAH Svf. á 51% í hinu nýja félagi, Kjarnafæði á 40% og starfsmenn og bændur þau 9% sem eftir standa. Markmið hins nýja félags eru hin sömu og markmið þess eldra, að annast sölu afurða bænda með hagkvæmum hætti.

Sölufélag Austur Húnvetninga hefur verið samferða Húnvetningum og landsmönnum öllum í heila öld. Með framsýni og dug að leiðarljósi hafa bændur sem eiga félagið að fullu, byggt upp traust og öflugt félag, sem nú er bakhjarl öflugs reksturs sem hefur það hlutverk að þjóna bændum og skila eigendum sínum arði. �rsverk SAH Afurða ehf. voru um 57 á síðasta ári og námu launagreiðslur ríflega 212 milljónum króna, en velta félagsins var rétt rúmlega einn milljarður króna.

Til að fagna þeim tímamótum að Sölufélag Austur Húnvetninga sé 100 ára er nú á Húnavöku, sunnudaginn 13. Júlí öllum sem eiga heimangengt boðið til veislu við húsakynni félagsins að Húnabraut 39. Leiktæki fyrir börn verða á svæðinu og þeim sem þess óska verður boðið að skoða aðstöðu félagsins undir leiðsögn starfsmanna.